Antioxidanten spelen een belangrijke rol in het behoud van de gezondheid van zowel ons als die van onze paarden. Deze stoffen strijden tegen de schadelijke effecten van vrije radicalen, die bijdragen aan het verouderingsproces en de ontwikkeling van diverse ziekten. Wat zijn antioxidanten precies, hoe werken ze, en waarom zijn ze zo belangrijk voor ons? In dit artikel duiken we dieper in de wereld van antioxidanten, hun werking en in welke voedingsmiddelen ze te vinden zijn.
Wat zijn antioxidanten?
Antioxidanten zijn voedingsstoffen, zoals bepaalde vitamines en mineralen, die belangrijk zijn voor de gezondheid. Ze beschermen het lichaam tegen de schadelijke effecten van vrije radicalen. Vrije radicalen zijn agressieve moleculen die ontstaan tijdens oxidatie processen in het lichaam. Hoewel vrije radicalen ook nuttige functies hebben, zoals het onschadelijk maken van indringers, kunnen ze in te grote hoeveelheden schade aanrichten. Antioxidanten neutraliseren deze vrije radicalen en voorkomen zo dat ze het lichaam beschadigen. De term ‘antioxidant’ is een verzamelnaam, net zoals ‘medicijnen’, omdat elke antioxidant zijn eigen specifieke werking heeft. Antioxidanten komen voor in voeding, maar zijn ook verkrijgbaar als supplement. Voorbeelden van antioxidanten zijn vitamine C, vitamine E, selenium en bèta-caroteen, koper, zink, co-enzym Q10 en OPC.
Vrije radicalen vs antioxidanten
Het lichaam produceert zelf vrije radicalen. Dit is goed want vrije radicalen helpen het immuunsysteem verkeerde bacteriën te doden of melkzuur op te ruimen. Als reactie op externe factoren zoals fanatiek sporten, stress, vervuiling of UV-straling produceert het lichaam extra vrije radicalen. Een overmaat aan vrije radicalen kan leiden tot oxidatieve stress, wat de cellen en weefsel kan beschadigen. Het teveel aan vrije radicalen speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling van chronische aandoeningen zoals bijvoorbeeld hoef- of spierbevangenheid, huidallergie, vaatziekten of luchtwegklachten en tasten het immuunsysteem aan. Antioxidanten neutraliseren de vrije radicalen en beschermen de gezonde cellen en weefsels tegen overtollige vrije radicalen.
Een teveel aan vrije radicalen kan leiden tot:
- Hoef- of spierbevangenheid
- Verminderde prestaties
- Trager herstel na training
- Verzwakt immuunsysteem
- Snellere veroudering en ziektegevoeligheid
- Allergie
- Luchtwegklachten
Wanneer heeft jouw paard extra antioxidanten nodig?
Niet elk paard heeft dezelfde behoefte aan antioxidanten. Wilde paarden krijgen doorgaans voldoende antioxidanten binnen via hun dieet. Deze paarden grazen dagelijks vele uren en kiezen instinctief planten die rijk zijn aan vitamine E, vitamine C en plantaardige antioxidanten zoals polyfenolen en flavonoïden.
In Nederland en België worden paarden niet (meer) echt natuurlijk gehouden en er is meer lucht- en bodemvervuiling aanwezig. Daarnaast vragen wij veel meer van onze paarden. Situaties waarbij je paard zeker extra antioxidanten nodig heeft zijn:
- Intensieve trainingen of wedstrijden
- Stressvolle situaties zoals bij transport of ver
- Blootstelling aan luchtvervuiling (ook een slecht geventileerde stal valt hieronder!)
- Ziekte en ouderdom
Natuurlijke bronnen van antioxidanten voor je paard
Vers gras zit boordevol vitamine E, een krachtige antioxidant. Als je paard in de zomer iedere dag op de wei komt zal hij niet snel een tekort aan vitamine E ontwikkelen. Let wel, in de winter of op een schrale weide krijgt je paard minder vitamine E binnen. Voordroog en hooi bevat nagenoeg geen vitamine E of antioxidanten.
Daarnaast zijn er bepaalde groentes en fruitsoorten die veel antioxidanten bevatten en in kleine hoeveelheden als gezonde snack aan paarden gevoerd kunnen worden:
- Wortelen (bètacaroteen)
- Appels (vitamine C)
- Bosbessen (flavonoïden en vitamine C)
Ook kruiden kunnen antioxidanten bevatten:
- Rozenbottels (vitamine C) – Let op, het is niet helemaal duidelijk of gedroogde rozenbottels net zoveel antioxidanten bevatten als verse rozenbottels.
- Kurkuma (bevat de zeer krachtige antioxidant curcumine)
Antioxidanten in voer en supplementen
In sommige paardenvoeders en supplementen worden ook antioxidanten toegevoegd. Let dan wel op het volgende:
- Kwaliteit van de ingrediënten – Kies voor hoogwaardige, zuivere ingrediënten. Synthetische vitamine E is bijvoorbeeld minder goed opneembaar.
- Dosering – meer is zeker niet altijd beter
- Combinaties – Let op mogelijke interacties tussen verschillende antioxidanten en andere voedingsstoffen.
- Specifieke behoefte – Houd rekening met de individuele behoeften van je paard, zoals leeftijd, gezondheid en prestatieniveau. Jonge, drachtige of presterende paarden kunnen andere behoeften hebben.
Antioxidanten zijn cruciaal voor een gezond, sterk en vitaal paard. Zeker wanneer je paard te maken heeft met extra belasting zoals sport, stress of herstel na ziekte, is het belangrijk om zijn antioxidantbalans actief te ondersteunen. De natuurlijke antioxidanten in de producten van Balanstri helpen jouw paard om fit te blijven en beter te presteren – op een natuurlijke en verantwoorde manier!
Antioxidanten voor je paard – wetenschappelijk onderzoek
Dietary Supplements of Vitamins E, C, and β-Carotene to Reduce Oxidative Stress in Horses: An Overview
Antioxidants and your horse
Oral vitamin E supplementation on oxidative stress, vitamin and antioxidant status in intensely exercised horses
The effect of oxidative stress during exercise in the horse