Lijnzaadolie wordt vaak gebruikt als voedingssupplement voor paarden vanwege de hoge concentratie omega-3 vetzuren. Het wordt vooral ingezet vanwege de voordelen voor de vacht en huid en de eventuele ontstekingsremmende eigenschappen. Maar er zijn ook nadelen en beperkingen aan het gebruik van lijnzaadolie die je als paardeneigenaar moet kennen. In dit artikel bespreken we de werking van lijnzaadolie, waarom omega-3 essentieel is voor paarden, en waarom de omzetting van ALA naar EPA en DHA een cruciale beperking vormt.
Omega-3: Essentieel voor paarden, maar niet zelf aan te maken
Omega-3-vetzuren behoren tot de essentiële vetzuren, wat betekent dat het lichaam ze niet zelf kan aanmaken. Een paard is dus volledig afhankelijk van voeding om voldoende omega-3 binnen te krijgen.
In de zomer, wanneer een paard 24/7 toegang heeft tot een goed gevarieerde weide, krijgt het doorgaans voldoende omega-3 binnen. Grassen bevatten van nature een hoge concentratie aan alfa-linoleenzuur (ALA), de plantaardige vorm van omega-3. Zodra een paard in de herfst en winter weinig tot geen vers gras meer krijgt maar voornamelijk hooi of voordroog daalt de omega-3-inname drastisch. Gedroogd ruwvoer bevat nauwelijks nog omega-3-vetzuren, waardoor veel paardeneigenaren kiezen voor een supplement zoals lijnzaadolie.
Lijnzaadolie: ALA, geen EPA en DHA omega-3 vetzuren
Lijnzaadolie staat bekend als een rijke bron van alfa-linoleenzuur (ALA), een plantaardige variant van omega-3. ALA komt (naast gras) voor in plantaardige oliën, met name lijnzaadolie. In 100 gram lijnzaadolie zit ongeveer 49 gram ALA. Het komt ook in kleine hoeveelheden voor in groene bladeren en gras. Het vetzuur ALA is echter slechts de eerste schakel in een complexe omzettingsketen. Het lichaam moet ALA omzetten in eicosapentaeenzuur (EPA) en docosahexaeenzuur (DHA) – de actieve vormen van omega-3 die verantwoordelijk zijn voor de meeste gezondheidsvoordelen. EPA en DHA komen vrijwel uitsluitend voor in vette vis en staan daarom ook bekend als visvetzuren.
Bij mensen en paarden is deze omzetting zeer inefficiënt. Slechts tussen de 3% en 7% van ALA wordt omgezet in EPA, en nog minder in DHA. Dit betekent dat zelfs als een paard enorm grote hoeveelheden lijnzaadolie krijgt, het lichaam slechts een fractie hiervan kan omzetten in de werkzame omega-3-vetzuren.
Let op: Er wordt vaak gezegd dat omega-3 vetzuren ontstekingsremmend zijn. De omega-3 vetzuren EPA en DHA werken inderdaad ontstekingsremmend. ALA (uit o.a. lijnzaadolie) niet, dat werky pas ontstekingsremmend als dit is omgezet naar EPA en DHA.
Ter vergelijking: visolie bevat direct EPA en DHA waardoor je paard deze direct kan benutten zonder omzetting. Je hebt dus veel minder van onze visolie nodig en je ondersteunt je paard veel beter. Daarnaast hebben paarden geen galblaas en kunnen moeilijk grotere hoeveelheden olie verwerken.
Voordelen van lijnzaadolie bij paarden
Hoewel lijnzaadolie niet de meest efficiënte bron van omega-3 is, heeft het wel enkele voordelen:
+ Goedkoop en makkelijk verkrijgbaar
Lijnzaadolie is een van de meest betaalbare vetzuursupplementen op de markt. In tegenstelling tot visolie of algenolie, die vaak duurder en minder makkelijk te verkrijgen zijn, is lijnzaadolie overal beschikbaar en relatief goedkoop. Dit maakt het een aantrekkelijke keuze voor paardeneigenaren met een beperkt budget.
+ Ondersteunt de spijsvertering en vachtkwaliteit
Lijnzaadolie kan bijdragen aan een glanzende vacht door de aanwezigheid van meervoudig onverzadigde vetzuren.
+ Goede energiebron zonder suiker
Voor paarden die extra energie nodig hebben, kan lijnzaadolie een nuttige aanvulling zijn op het rantsoen. Het biedt langzame energie zonder de pieken in bloedsuikerspiegel die granen veroorzaken.
Nadelen lijnzaadolie bij paarden
Hoewel lijnzaadolie voordelen heeft, zijn er ook een aantal belangrijke nadelen aan het voeren van ervan:
– Beperkte omzetting van ALA naar EPA en DHA
Een van de grootste nadelen van lijnzaadolie is dat het voornamelijk ALA bevat, en ALA niet efficiënt wordt omgezet naar EPA en DHA – de vetzuren die daadwerkelijk belangrijk zijn voor het remmen van ontstekingen, de hersenfunctie, het zicht en de hart en bloedvaten.
- ALA (alfa-linoleenzuur) is een omega-3 vetzuur dat uit plantaardige bronnen komt.
- EPA (eicosapentaeenzuur) en DHA (docosahexaeenzuur) zijn de werkzame omega-3 vetzuren.
Bij gezonde paarden is de omzetting van ALA naar EPA en DHA extreem laag, bij zieke paarden, paarden met overgewicht en paarden met insulineresistentie is de omzetting zelfs bijna non existent. Bij deze paarden kan het geven van lijnzaadolie zelfs ontstekingsbevorderend werken. Dit betekent dat alhoewel lijnzaadolie een bron van omega-3 is, het niet dezelfde gezondheidsvoordelen biedt als bronnen die direct EPA en DHA bevatten, zoals visolie of algenolie.
Omega-6:Omega-3 verhouding is niet optimaal
Hoewel lijnzaadolie een hoog omega-3 gehalte heeft, bevat het ook een bepaalde hoeveelheid omega-6 vetzuren. Een verkeerde balans tussen omega-6 en omega-3 kan ontstekingen bevorderen in plaats van verminderen. Veel paarden krijgen via hun reguliere voeding al te veel omega-6 uit granen en andere oliën, waardoor lijnzaadolie mogelijk niet voldoende bijdraagt aan een betere balans.
Lijnzaadolie is gevoelig voor oxidatie (ranzig worden)
Lijnzaadolie is gevoelig voor oxidatie, wat betekent dat het snel ranzig kan worden wanneer het wordt blootgesteld aan lucht, licht en warmte. Geoxideerde olie kan schadelijk zijn en meer vrije radicalen in het lichaam creëren, wat juist bijdraagt aan ontstekingen in plaats van deze te verminderen.
Beperkte werking bij gewrichts- en spierproblemen
Omdat lijnzaadolie geen EPA en DHA bevat, is het minder effectief voor gewrichtsgezondheid en spierherstel dan bijvoorbeeld visolie. EPA en DHA hebben een ontstekingsremmende werking en kunnen gewrichtsproblemen beter ondersteunen dan ALA uit lijnzaadolie.
Niet voor elk paard geschikt
Sommige paarden kunnen gevoelig zijn voor olie in hun dieet en kunnen last krijgen van spijsverteringsproblemen, diarree of verminderde eetlust bij een te hoge dosering.
Alternatieven voor lijnzaadolie
Als je je paard wilt ondersteunen met een effectievere bron van omega-3 vetzuren, overweeg dan:
- Visolie – Rijk aan EPA en DHA, direct bruikbaar voor het lichaam.
- Algenolie – Plantaardige bron van EPA en DHA
Meer lezen over vis- en algenolie voor je paard?
Conclusie: Is lijnzaadolie een goede keuze voor jouw paard?
Lijnzaadolie heeft enkele voordelen, zoals een verbeterde vachtconditie en extra energie. Maar de effectiviteit als omega-3 bron is beperkt, omdat paarden ALA niet goed kunnen omzetten naar EPA en DHA. Hierdoor heeft lijnzaadolie minder ontstekingsremmende voordelen dan bijvoorbeeld visolie of algenolie en doet lijnzaadolie ook niets voor de hart- en bloedvaten, spieren en gewrichten.
