Stress bij paarden? Balanstri helpt!

Wat zijn de oorzaken van stress bij paarden? En hoe herken je stress of spanning bij je paard? En hoe kan Balanstri je paard helpen bij stress? Net als mensen kennen paarden twee soorten stress, namelijk acute stress en chronische stress. Acute stress geeft andere signalen. Ook zijn de oorzaken (vaak) verschillend.

Acute stress

Dit is een kortdurende vorm van spanning en stelt het lichaam in op vluchten. Deze vorm van stress zorgt dat er adrenaline en noradrenaline vrijkomt. Het lichaam wordt in een hogere staat van alertheid gebracht om snel te kunnen reageren. De meeste paarden kunnen acute spanning weer vrij snel laten afvloeien.

Symptomen van acute stress

• Vluchtgedrag
• Verhoogde hartslag en versnelde ademhaling
• Frequenter mesten
• Oogwit zichtbaar

Chronische stress

Bij langdurige (fysieke of mentale) blootstelling aan spanning of continue overprikkeling kan bij je paard chronische stress ontstaan. Bij deze vorm van stress produceren de bijnieren van een paard het hormoon cortisol (een corticosteroïd). Dit stresshormoon zorgt voor een snelle verbranding en daarmee dat je paard voldoende energie heeft voor het geval hij moet vluchten. Paarden met chronische stress lopen een verhoogd risico op: 

• Verminderde weerstand – Cortisol remt de aanmaak van witte bloedlichamen en heeft daarmee een negatieve invloed op het afweersysteem van je paard. 
  
• Maagzweren – Stress zorgt ervoor dat de maagwand gevoeliger wordt voor aantasting door het maagzuur. 
  
• Insuline resistentie – Cortisol stimuleert de aanmaak van insuline wat weer zorgt voor de opname van glucose en andere voedingsstoffen in het bloed. Bij een teveel aan insuline worden de insuline receptoren minder gevoelig en geven geen of verkeerde signalen af.  Glucose zal op een andere manier verwerkt moeten worden en wordt door de lever omgezet in vetten. 

Symptomen van chronische stress zijn onder andere;

• Stalondeugden als kribbebijten, luchtzuigen of weven
• Tandenknarsen
• Vaak gapen
• Sloom
• Afsluiten, in de hoek van stal staan
• Agressief gedrag, snel geïrriteerd
• Verminderde seksuele drift
• Onregelmatige hengstigheid
• Vermageren, ondanks goede eetlust
• Vaak ziek
• Schimmelinfecties 
• Vaak dunne en waterige mest

Oorzaken van stress en spanning

De meest voorkomende oorzaken van stress zijn verandering van stal/leefomgeving, gebrek aan sociaal contact met soortgenoten, te weinig vrije beweging, te weinig ruwvoer en pijn. Ook transport, wedstrijden, zware trainingen, drukte op stal of wisselingen in de kudde zorgen voor veel stress. 

Hoe stress voorkomen

Zijn de basisvoorwaarde voor jouw paard in orde? Dus heeft hij voldoende vrije beweging met soortgenoten, krijgt hij voldoende ruwvoer en is hij verder lichamelijk in orde? Sommige paarden zijn van nature wat gestrest. Deze paarden kun je ondersteunen met een goede olie. 

Omega-3 olie toevoegen voor langzame energie

Paarden die extra vet toegevoegd krijgen aan hun voeding zijn naar rustiger en gemakkelijker te hanteren dan paarden die een zetmeelrijk dieet krijgen. Dit valt samen met een lagere hartslag in rust en verminderde reactie op externe stressfactoren. [1]

Verminderde stressrespons door lagere cortisol spiegel

Merries die een omega-3-vetzuren supplement bijgevoerd krijgen hebben een lagere cortisolspiegels tijdens het vervoer in de trailer of tijdens het op stal staan. 
Cortisol is een hormoon wat aangemaakt wordt tijdens momenten van stress. Het maakt je paard alerter door zijn hartslag en de hoeveelheid suiker in zijn bloed te verhogen.

Door een goed omega-3 supplement op basis van visolie (EPA en DHA) toe te voegen aan het dieet van je paard kun je de cortisol spiegel verlagen. Een lagere cortisolspiegel helpt je paard stressmomenten zoals transport makkelijker te handelen maar het ondersteund ook bij ander stereotiep stress gedrag zoals kribbebijten. [2]

1. McKenzie, Erica C. et al. Effect of Dietary Starch, Fat, and Bicarbonate Content on Exercise Responses and Serum Creatine Kinase Activity in Equine Recurrent Exertional Rhabdomyolysis. J Vet Intern Med. 2003.
   
2. King, SS. et al. The Effect of Omega-3 Fatty Acid Supplementation on Cortisol and Prolactin Concentrations in Response to Common Stressors in Horses. J Equine Vet Sci. 2009.