Alles over antioxidanten voor je paard

Antioxidanten spelen een belangrijke rol in het behoud van de gezondheid van zowel ons als die van onze paarden. Deze stoffen strijden tegen de schadelijke effecten van vrije radicalen, die bijdragen aan het verouderingsproces en de ontwikkeling van diverse ziekten. Wat zijn antioxidanten precies, hoe werken ze, en waarom zijn ze zo belangrijk voor ons? In dit artikel duiken we dieper in de wereld van antioxidanten, hun werking en in welke voedingsmiddelen ze te vinden zijn.

Wat zijn antioxidanten?

Antioxidanten zijn voedingsstoffen, zoals bepaalde vitamines en mineralen, die belangrijk zijn voor de gezondheid. Ze beschermen het lichaam tegen de schadelijke effecten van vrije radicalen. Vrije radicalen zijn agressieve moleculen die ontstaan tijdens oxidatie processen in het lichaam. Hoewel vrije radicalen ook nuttige functies hebben, zoals het onschadelijk maken van indringers, kunnen ze in te grote hoeveelheden schade aanrichten. Antioxidanten neutraliseren deze vrije radicalen en voorkomen zo dat ze het lichaam beschadigen. De term ‘antioxidant’ is een verzamelnaam, net zoals ‘medicijnen’, omdat elke antioxidant zijn eigen specifieke werking heeft. Antioxidanten komen voor in voeding, maar zijn ook verkrijgbaar als supplement. Voorbeelden van antioxidanten zijn vitamine C, vitamine E, selenium en bèta-caroteen, koper, zink, co-enzym Q10 en OPC.

Vrije radicalen

Het lichaam produceert zelf vrije radicalen. Dit is goed want vrije radicalen helpen het immuunsysteem verkeerde bacteriën te doden of melkzuur op te ruimen. Als reactie op externe factoren zoals fanatiek sporten, stress, vervuiling of UV-straling produceert het lichaam extra vrije radicalen. Een overmaat aan vrije radicalen kan leiden tot oxidatieve stress, wat de cellen en weefsel kan beschadigen. Het teveel aan vrije radicalen speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling van chronische aandoeningen zoals bijvoorbeeld hoef- of spierbevangenheid, huidallergie, vaatziekten of luchtwegklachten en tasten het immuunsysteem aan. Antioxidanten neutraliseren de vrije radicalen en beschermen de gezonde cellen en weefsels tegen overtollige vrije radicalen.

Maakt je paard zelf niet voldoende antioxidanten aan?

Een gezond paard in natuurlijke leefomstandigheden zal voldoende antioxidanten aanmaken. In Nederland en België worden paarden echter nauwelijks meer echt natuurlijk gehouden en er is meer lucht- en bodemvervuiling aanwezig. Daarnaast vragen wij veel meer van onze paarden. Training, wedstrijden en verhuizingen of transport zorgen ook voor extra aanmaak van vrije radicalen.

Natuurlijke bronnen van antioxidanten

• Vers gras – Vers gras zit boordevol vitamine E, een krachtige antioxidant. Als je paard in de zomer iedere dag op de wei komt zal hij niet snel een tekort aan vitamine E ontwikkelen. Let wel, in de winter of op een schrale weide krijgt je paard minder vitamine E binnen.
• Groente of fruit – Er zijn bepaalde groentes en fruit die veel antioxidanten bevatten en in kleine hoeveelheden als gezonde snack aan paarden gevoerd kunnen worden:
  – Wortelen (bètacaroteen)
  – Appels (vitamine C)
  – Bosbessen (flavonoïden en vitamine C)
• Kruiden – Ook kruiden kunnen antioxidanten bevatten:
  – Rozenbottels (vitamine C)
  – Kurkuma (bevat de zeer krachtige antioxidant curcumine)

Antioxidanten in voer en supplementen

In sommige paardenvoeders en supplementen worden ook antioxidanten toegevoegd. Let dan wel op het volgende:

• Kwaliteit van de ingrediënten – Kies voor hoogwaardige, zuivere ingrediënten. Synthetische varianten zijn vaak minder goed opneembaar.
• Dosering – Meer is niet altijd beter
• Combinaties – Let op mogelijke interacties tussen verschillende antioxidanten en andere voedingsstoffen. Selenium en vitamine E vullen elkaar bijvoorbeeld goed aan.
• Specifieke behoefte – Houd rekening met de individuele behoeften van je paard, zoals leeftijd, gezondheid en prestatieniveau. Jonge, drachtige of presterende paarden kunnen andere behoeften hebben.

Antioxidanten en paarden – wetenschappelijk onderzoek

Dietary Supplements of Vitamins E, C, and β-Carotene to Reduce Oxidative Stress in Horses: An Overview
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35017039/

Antioxidants and your horse
https://esc.rutgers.edu/fact_sheet/antioxidants-and-your-horse/

Oral vitamin E supplementation on oxidative stress, vitamin and antioxidant status in intensely exercised horses
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17402493/

The effect of oxidative stress during exercise in the horse
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27898872/